اگر پزشک هستید و همیشه آرزو داشتید در محیطی مدرن، قانونمند و چندفرهنگی طبابت کنید، کانادا یکی از بهترین مقصدها برای شماست. اما قبل از پوشیدن روپوش سفید در بیمارستانهای تورنتو یا ونکوور، باید مدرک پزشکیتان را با استانداردهای کانادایی معادلسازی (Medical Licensing) کنید.
این مسیر کمی زمانبر است، اما با برنامهریزی و شناخت مراحل، میتوانید به آیندهای حرفهای، درآمدی بالا و حتی اقامت دائم برسید. در این مقاله، مراحل کامل معادل سازی مدرک پزشکی در کانادا، آزمونها، هزینهها و مدارک لازم را یاد میگیرید.

معادلسازی مدرک پزشکی چیست؟ راه ورود به حرفه پزشکی در کانادا
معادلسازی مدرک (Credential Recognition) فرآیندی است که در آن مدارک تحصیلی خارج از کانادا ارزیابی میشوند تا مشخص شود آیا با استانداردهای آموزشی این کشور همتراز هستند یا خیر.
برای پزشکان، این روند توسط شورای پزشکی کانادا (Medical Council of Canada – MCC) انجام میشود و شامل چندین مرحله ارزیابی و آزمون است.
چرا پزشکان ایرانی به فکر معادلسازی در کانادا هستند؟
پزشکان ایرانی معمولاً به چند دلیل اصلی به معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا فکر میکنند:
بازار کار گسترده و مدرن: کانادا فرصتهای شغلی متنوع و محیط کاری استاندارد و قانونمند دارد.
حقوق و شرایط بهتر: درآمد و مزایای شغلی در بخش سلامت کانادا بالاتر و شفافتر است.
کیفیت زندگی و امکانات اجتماعی: سیستم بهداشت، آموزش و زندگی شهری در کانادا استاندارد جهانی دارد.
اعتبار بینالمللی مدرک: معادلسازی توسط شورای پزشکی کانادا (MCC) تضمین میکند مهارتها و دانش پزشک با معیارهای جهانی همتراز شود.
بیشتر بخوانیم: مهاجرت پزشکان به کانادا
مراحل معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا چگونه است؟
همانطور که گفتیم برای طبابت در کانادا، اولین قدم، ورود به دنیای رسمی معادلسازی مدرک پزشکی است. این فرآیند از نگاه شورای پزشکی کانادا (MCC) و پزشکان بینالمللی، شامل چند مرحله است.
1. ثبتنام در سایت Physiciansapply.ca
یک حساب کاربری بسازید (هزینه ثبت اولیه: حدود ۳۲۰ دلار کانادا)
مدارک زیر را بارگذاری و تأیید کنید:
- پاسپورت محضریشده
- مدرک پزشکی عمومی
- ریزنمرات رسمی دانشگاه
- گواهی دوره انترنی
- پروانه طبابت
- دانشنامه تخصص (در صورت وجود)
2. ارزیابی مدارک پزشکی (ECA)
پس از ثبتنام اولیه در معادل سازی مدرک پزشکی در کانادا، گام بعدی، ارزیابی مدارک پزشکی شماست که توسط سازمانهای معتبر کانادا مانند Medical Council of Canada (MCC) انجام میشود. این مرحله مهم تضمین میکند که تحصیلات و مهارتهای پزشکی شما با استانداردهای کانادا مطابقت دارد.
هزینه: تقریباً ۱۴۰۰ دلار آمریکا
اعتبار گزارش: ۵ سال
هدف: تعیین معادل رسمی مدرک پزشکی خارجی با مدارک تحصیلی کانادایی
3. شرکت در آزمون MCCQE بخش اول
پس از ارزیابی مدارک (ECA)، قدم بعدی در معادل سازی مدرک پزشکی در کانادا برای پزشکان بینالمللی، شرکت در آزمون MCCQE در بخش اول است. این آزمون بینالمللی بهصورت کامپیوتری و در بیش از ۵۰۰ مرکز معتبر در سراسر جهان برگزار میشود و توانمندیهای نظری و بالینی شما را میسنجد.
هزینه شرکت: حدود ۱۳۰۰ دلار کانادا
مدت زمان آزمون: ۷ ساعت
هدف: ارزیابی دانش نظری، توانایی تصمیمگیری بالینی و مهارتهای پزشکی شما
برای منابع رسمی و اطلاعات بیشتر از mcc.ca/examinations استفاده کنید.
4. آزمون ملی NAC OSCE
گام بعدی در مسیر معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا، آزمون NAC OSCE است. این آزمون بالینی عملی، توانایی شما در محیط واقعی بیمارستانی را ارزیابی میکند و آمادگی شما را برای ورود به دوره رزیدنتی کانادا میسنجد.
نوع آزمون: بالینی ساختار یافته (OSCE)
مدت زمان: ۱ روز کامل
هزینه: حدود ۲۸۸۵ دلار کانادا
محل برگزاری: تورنتو، مونترال، ونکوور و سایر شهرهای بزرگ کانادا
در این آزمون، شما با موقعیتهای شبیهسازیشده بیمارستانی روبهرو میشوید و باید تواناییهای خود در ارتباط با بیمار، تشخیص بالینی، تصمیمگیری سریع و مدیریت موقعیتهای اورژانسی را نشان دهید.
5. آزمون MCCQE بخش دوم
بعد از موفقیت در MCCQE بخش اول و تکمیل دورههای بالینی، مرحله بعدی آزمون MCCQE بخش دوم است. این آزمون، مهارتهای عملی و بالینی شما را در محیط کانادایی میسنجد و یکی از مراحل مهم برای دریافت مجوز طبابت در کانادا به شمار میرود.
محل برگزاری: تنها در کانادا
ساختار آزمون: شامل ۱۰ سناریوی بالینی با بیماران استاندارد
هدف: ارزیابی مهارتهای بالینی، توانایی تصمیمگیری، ارتباط با بیمار و مدیریت موقعیتهای واقعی
با قبولی در این مرحله، پزشک گواهی LMCC (Licentiate of the Medical Council of Canada) را دریافت میکند، که شرط اصلی برای ورود به مرحله نهایی یعنی دریافت پروانه طبابت استانی محسوب میشود.
6. دریافت مجوز طبابت از استان
وقتی LMCC (Licentiate of the Medical Council of Canada) را دریافت کردید، قدم بعدی ثبتنام در بورد پزشکی استان مقصد است. هر استان قوانین خاص خودش را دارد و تنها بعد از تکمیل این مرحله، میتوانید بهطور قانونی کار کنید.
برخی از بوردهای استانی مهم:
- CPSO (College of Physicians and Surgeons of Ontario) – استان انتاریو
- CPSBC (College of Physicians and Surgeons of British Columbia) – استان بریتیش کلمبیا
- CPSA (College of Physicians and Surgeons of Alberta) – استان آلبرتا
این مرحله تضمین میکند که شما هم از نظر قانونی و هم حرفهای آماده طبابت در کانادا هستید و مسیر حرفهایتان بهصورت کاملاً رسمی و مطمئن آغاز میشود.

به طور کلی مراحل معادل سازی مدرک پزشکی در کانادا شامل:
| مرحله | فرآیند | توضیح کوتاه | نهاد برگزارکننده |
| 1 | ثبتنام در Physiciansapply.ca | ایجاد حساب کاربری و ارسال مدارک اولیه | MCC |
| 2 | ارزیابی مدارک (ECA) | معادلسازی مدرک پزشکی خارجی با استاندارد کانادایی | MCC یا سازمانهای معتبر |
| 3 | آزمون MCCQE بخش اول | سنجش دانش نظری و بالینی پایه | بیش از ۵۰۰ مرکز بینالمللی |
| 4 | آزمون NAC OSCE | ارزیابی مهارتهای بالینی و ارتباطی در محیط شبیهسازی بیمارستانی | تورنتو، مونترال، ونکوور و شهرهای بزرگ |
| 5 | آزمون MCCQE بخش دوم | بررسی مهارتهای بالینی پیشرفته و تصمیمگیری بالینی | فقط کانادا |
| 6 | دریافت مجوز طبابت استانی | ثبت قانونی در بورد پزشکی استان مقصد | CPSO، CPSBC، CPSA و سایر استانها |
معادلسازی مدارک تخصصی پزشکی در کانادا: چگونه مسیر تخصصی خود را ادامه دهید؟
اگر پزشک متخصص هستید، قبل از هر چیز باید مدرک پزشکی عمومی خود را معادلسازی کرده باشید. پس از آن، مسیر تخصصی شما از طریق Royal College of Physicians and Surgeons of Canada (RCPSC) آغاز میشود.
این فرآیند شامل مراحل زیر است:
ارزیابی مدارک تخصصی: بررسی رسمی مدارک شما توسط RCPSC برای تأیید اعتبار و سازگاری با استانداردهای کانادا.
بررسی ساعات آموزش و تطابق: تطبیق محتوای آموزشی، ساعتهای گذرانده شده و تجربه بالینی با معیارهای کانادایی.
شرکت در آزمون بورد تخصصی: پس از تأیید مدارک و تطابق آموزش، شرکت در آزمون تخصصی مرتبط لازم است.
با موفقیت در آزمون، شما به عضویت رسمی بورد تخصصی کانادا درآمده و میتوانید بهصورت قانونی و حرفهای در حوزه تخصصی خود مشغول به کار شوید.
هزینههای تقریبی معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا چقدر است؟
این مبالغ تقریبیاند و ممکن است بسته به استان، زمان، شرایط ارزیابی و نرخ ارز کمی متفاوت باشند.
| مرحله/فرآیند | هزینه تقریبی | توضیحات |
| ثبتنام حساب کاربری در MCC (Physiciansapply.ca) | 320–335 دلار کانادا | هزینه اولیه برای ایجاد حساب و آغاز فرآیند |
| تأیید منبع مدارک (SVR) | 220–232 دلار کانادا به ازای هر مدرک | مدارک باید مستقیماً از دانشگاه یا نهاد صادرکننده ارسال شوند |
| ارزیابی مدارک تحصیلی (ECA) | 1 400 دلار آمریکا | اعتبار ۵ سال، فقط برای مهاجرت و Express Entry؛ اجازه طبابت نمیدهد |
| آزمون MCCQE Part I | 1 300–1 500 دلار کانادا | آزمون نظری و بالینی پایه برای پزشکان بینالمللی |
| آزمون NAC OSCE | 2 885–3 300 دلار کانادا | آزمون عملی بالینی با سناریوهای شبیهسازیشده در بیمارستان |
| آزمون MCCQE Part II | 2 500–3 000 دلار کانادا | ارزیابی مهارتهای بالینی و ارتباطی در کانادا، فقط در خاک کانادا برگزار میشود |
| ثبتنام استانی / مجوز طبابت | 200–900 دلار کانادا (متغیر بر اساس استان) | برای شروع رسمی فعالیت در بیمارستان یا کلینیک مهم است |
| معادلسازی مدارک تخصصی (RCPSC) | 2 000–5 000 دلار کانادا | شامل ارزیابی مدارک تخصصی، تطابق ساعت آموزش، آزمون بورد تخصصی |
| هزینه ترجمه مدارک | 25–50 دلار کانادا به ازای هر صفحه | مدارک باید به انگلیسی یا فرانسوی ترجمه رسمی شوند |
| ارسال بینالمللی مدارک | 50–150 دلار کانادا | بسته به کشور مبدأ و خدمات پست |
| آزمون زبان (IELTS/TOEFL) | 300–400 دلار کانادا | بسته به نیاز استان و سطح زبان |
| هزینه سفر و اقامت (آزمونها / دورههای عملی) | متغیر | ممکن است چند سفر به کانادا نیاز باشد، بسته به محل آزمون |
معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا: هر مرحله چقدر طول میکشد؟
این جدول به شما کمک میکند دید روشنی نسبت به مدت زمان لازم برای هر مرحله داشته باشید. زمانها تقریبی هستند و ممکن است بسته به استان، ظرفیت آزمونها و سرعت ارسال مدارک متفاوت باشند.
| مرحله/فرآیند | زمان تقریبی |
| ثبتنام در سایت Physiciansapply.ca | 1–2 هفته |
| تأیید مدارک از سوی دانشگاه یا نهاد صادرکننده (SVR) | 4–8 هفته |
| ارزیابی مدارک تحصیلی (ECA) | 4–6 هفته |
| آزمون MCCQE Part I | 1 روز آزمون + 2–4 هفته دریافت نتیجه |
| آزمون NAC OSCE | 1 روز آزمون + 4–6 هفته دریافت نتیجه |
| آزمون MCCQE Part II | 1–2 روز آزمون + 6–8 هفته دریافت نتیجه |
| دریافت LMCC | بلافاصله پس از قبولی در MCCQE Part II |
| ثبت در بورد پزشکی استانی | 2–6 هفته |
| معادلسازی مدارک تخصصی (RCPSC) | 6–12 ماه |
| آمادهسازی و سفر برای آزمونها | متغیر |
نکات مهم: آنچه پزشکان ایرانی باید بدانند؟
| نکته | توضیح کوتاه |
| مدارک معتبر و ترجمهشده | تنها مدارک رسمی دانشگاه یا نهاد صادرکننده قابل قبول هستند. |
| مهارت زبان | ارائه نمره IELTS، CELPIP یا TEF الزامی است. |
| آمادگی آزمونها | MCCQE Part I و II و NAC OSCE مراحل مهم هستند. |
| زمانبندی و صبر | فرآیند کامل حداقل ۱ تا ۲ سال طول میکشد. |
| بودجهبندی دقیق | هزینهها شامل ثبتنام، آزمونها و ترجمه مدارک است. |
| معادلسازی تخصصی | ابتدا مدرک عمومی، سپس بورد تخصصی RCPSC باید طی شود. |
| مشاوره حرفهای | استفاده از خدمات معتبر مسیر را سریعتر و امنتر میکند. |
راه سریع و مطمئن برای معادلسازی پزشکان ایرانی چیست؟
برای صرفهجویی در زمان و هزینه، چند نکته کاربردی وجود دارد:
- فقط آخرین مدرک پزشکی عمومی را برای ECA ارسال کنید مگر اینکه قصد کسب امتیاز بیشتر در اکسپرس انتری را داشته باشید.
- همه مدارک را بهصورت همزمان برای تأیید بفرستید.
- قبل از شرکت در آزمون MCCQE1، از منابع رسمی MCC و پلتفرمهای تمرینی مانند CanadaQBank استفاده کنید.
درضمن اگر در حوزههای پرتقاضا مثل روانپزشکی، طب خانواده یا بیهوشی تخصص دارید، شانس قبولی و اشتغال بالاتر است.

تفاوتهای مهم معادلسازی پزشکی در کانادا و دیگر کشورها چیست؟
برخلاف برخی کشورهای اروپایی که امکان معادلسازی واحدهای درسی یا تطبیق علوم پایه وجود دارد، در کانادا چنین امکانی وجود ندارد.
پزشکان باید کل مراحل آزمونهای MCC را طی کنند و از ابتدا صلاحیت علمی خود را ثابت نمایند.
سازمان مهاجرتی نگار: کلیدی برای گرفتن ویزای کاری و مهاجرت به کانادا
اگر به دنبال زندگی و کار در کانادا هستید، سازمان مهاجرتی نگار مسیر شما را ساده و مطمئن میکند. نگار با تجربه در امور مهاجرت به کانادا، مراحل پیچیده اخذ ویزای کاری، ارزیابی مدارک و ثبت پروندهها را قدمبهقدم هدایت میکند.
در آخر برای اطلاعات بیشتر در زمینه مهاجرت به این کشور به مجله مهاجرت به کانادا مراجعه کنید.
جمعبندی
معادلسازی مدرک پزشکی در کانادا مسیری زمانبر اما ارزشمند است. اگر هدف شما کار، مهاجرت یا پیشرفت حرفهای در یکی از بهترین نظامهای درمانی جهان است، این فرآیند سرمایهگذاری بلندمدت روی آینده شغلیتان محسوب میشود.
با صبر، برنامهریزی، و بهرهگیری از منابع رسمی (مثل mcc.ca و physiciansapply.ca)، میتوانید طی ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده مسیر پزشک شدن در کانادا را هموار کنید.
سوالات متداول معادل سازی مدرک پزشکی در کانادا
خیر، هیچ پزشک خارجی بدون موفقیت در آزمونهای MCCQE1 و MCCQE2 اجازه طبابت ندارد.
خیر، این فرآیند صرفاً برای کسب مجوز کاری است. اقامت دائم مسیر جداگانهای دارد (مثل اکسپرس اینتری).
بهطور میانگین بین ۱۲ تا ۱۸ ماه، بسته به سرعت ارزیابی مدارک و قبولی در آزمونها.
خیر، ولی مدارک تخصص آنها باید توسط RCPSC ارزیابی شود تا معادل بورد کانادایی شود.



