کانادا یکی از محبوب‌ترین کشورهای مهاجرپذیر در جهان است که سالانه میلیون‌ها نفر به دنبال زندگی، کار و تحصیل در این کشور هستند. یکی از مهم‌ترین مراحل در مهاجرت به کانادا، دریافت مجوز قانونی برای اقامت در این کشور است. در این مسیر، دو اصطلاح «اقامت دائم» و «شهروندی» بسیار مطرح می‌شوند که اغلب افراد درک دقیقی از تفاوت‌های این دو ندارند. در این مقاله به طور جامع به تفاوت اقامت دائم با شهروندی کانادا می‌پردازیم و مزایا، حقوق، تعهدات و فرآیندهای مرتبط با هر کدام را بررسی می‌کنیم.
آشنایی با مفهوم اقامت دائم
اقامت دائم (Permanent Residency) در کانادا به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن فرد، بدون داشتن تابعیت کانادایی، اجازه دارد به طور نامحدود در این کشور زندگی، کار و تحصیل کند و از بسیاری از حقوق شهروندان کانادایی بهره‌مند شود، از جمله دسترسی به خدمات درمانی عمومی، حمایت‌های اجتماعی و امکان سفر آزاد به داخل و خارج از کشور. دارندگان اقامت دائم باید شرایط مشخصی مانند حضور فیزیکی حداقلی (معمولاً ۷۳۰ روز طی ۵ سال) را رعایت کنند تا وضعیت اقامت آن‌ها حفظ شود. همچنین، پس از گذشت مدت‌زمان معین و در صورت داشتن شرایط لازم، افراد دارای اقامت دائم می‌توانند برای دریافت تابعیت (شهروندی) کانادا اقدام کنند.
بیشتر بخوانید: کارت PR کانادا چیست؟
حقوق و مزایای اقامت دائم در کانادا
افرادی که موفق به دریافت اقامت دائم کانادا می‌شوند، از حقوق و مزایای قابل توجه بهره‌مند می‌گردند که به شرح زیر است:
حق زندگی، کار و تحصیل در سراسر کانادا
دارنده اقامت دائم می‌تواند آزادانه در هر استان یا شهری از کانادا زندگی کرده، مشغول به کار شود یا به تحصیل ادامه دهد، بدون محدودیت جغرافیایی یا نوع شغل.
دسترسی به خدمات درمانی عمومی
مقیمان دائم پس از طی مدت کوتاهی، مشمول بیمه سلامت عمومی رایگان در استان محل زندگی خود می‌شوند که بیشتر هزینه‌های درمانی را پوشش می‌دهد.
استفاده از مزایای اجتماعی (Social Benefits)
افراد دارای اقامت دائم می‌توانند در صورت شرایط خاص، از کمک‌هزینه‌های دولتی مانند بیمه بیکاری، کمک‌هزینه کودک، حمایت درآمدی و برنامه‌های آموزشی بهره‌مند شوند.
حق حمایت قانونی
اقامت دائم تضمین می‌کند که فرد تحت حمایت قوانین کانادا قرار دارد و از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی برخوردار است، از جمله حمایت در برابر تبعیض و خشونت.
تحصیل رایگان برای فرزندان در مدارس دولتی
فرزندان مقیمان دائم می‌توانند به صورت رایگان در مدارس ابتدایی و متوسطه دولتی کانادا تحصیل کنند.
مسیر قانونی برای دریافت شهروندی
اقامت دائم، اولین گام برای دریافت تابعیت کانادایی است. پس از چند سال زندگی در کانادا، دارنده اقامت دائم می‌تواند برای شهروندی اقدام کند.
امکان اسپانسر شدن برای اعضای خانواده
مقیم دائم می‌تواند تحت شرایطی برای همسر، فرزند یا سایر اعضای خانواده درخواست اقامت بدهد و آن‌ها را به کانادا بیاورد.
حق خروج و بازگشت به کانادا
دارنده کارت اقامت دائم (PR Card) می‌تواند آزادانه از کشور خارج شود و به کانادا بازگردد، البته به شرط رعایت مدت زمان اقامت در خاک کانادا.
محدودیت‌ها و تعهدات دارندگان اقامت دائم در کانادا
اگرچه اقامت دائم کانادا مزایای زیادی به همراه دارد، اما دارندگان این وضعیت باید از برخی محدودیت‌ها و تعهدات آگاه باشند تا از لغو یا از دست دادن اقامت خود جلوگیری کنند:
محدودیت‌ها:
عدم حق رأی و شرکت در انتخابات
افراد دارای اقامت دائم نمی‌توانند در انتخابات فدرال، استانی یا شهری رأی دهند یا برای مناصب سیاسی کاندید شوند.
عدم دریافت پاسپورت کانادایی
مقیمان دائم تنها می‌توانند از گذرنامه کشور مبدا خود استفاده کنند و تا زمانی که شهروند کانادا نشوند، از پاسپورت کانادایی برخوردار نخواهند شد.
ریسک از دست دادن اقامت دائم در صورت نقض شرایط
اگر فرد نتواند حداقل ۷۳۰ روز در هر ۵ سال در کانادا حضور فیزیکی داشته باشد، ممکن است اقامت دائم او لغو شود.
قابل اخراج بودن در صورت ارتکاب جرائم جدی
افرادی که مرتکب جرائم کیفری مهم یا تهدید علیه امنیت ملی شوند، ممکن است با لغو اقامت و اخراج از کانادا مواجه شوند.
تعهدات:
رعایت قانون و نظم عمومی
مقیمان دائم موظف به تبعیت از قوانین کانادا و احترام به ارزش‌های این کشور هستند، از جمله حقوق بشر، عدم تبعیض و عدالت اجتماعی.
پرداخت مالیات
همانند شهروندان، مقیمان دائم نیز باید طبق قانون، مالیات بر درآمد خود را به دولت فدرال و استانی بپردازند.
اطلاع‌رسانی درباره تغییر آدرس
طبق قانون، هرگونه تغییر محل اقامت باید ظرف مدت مشخص به اداره مهاجرت کانادا (IRCC) اعلام شود.
حفظ وضعیت اقامت و تمدید کارت PR
کارت اقامت دائم (PR Card) معمولاً ۵ سال اعتبار دارد و برای سفر به خارج از کشور، باید کارت معتبر همراه داشت یا پیش از سفر نسبت به تمدید آن اقدام کرد.
آشنایی با مفهوم شهروندی در کانادا
شهروندی در کانادا بالاترین وضعیت حقوقی یک فرد در این کشور محسوب می‌شود و به دارندگان آن حقوق و امتیازاتی فراتر از اقامت دائم اعطا می‌شود، از جمله حق رأی در انتخابات، دریافت گذرنامه کانادایی، اشتغال در برخی مشاغل دولتی و امنیت کامل اقامت بدون نگرانی از لغو وضعیت مهاجرتی. افرادی که اقامت دائم کانادا را دارند، پس از زندگی در این کشور به‌مدت حداقل سه سال (۱۰۹۵ روز) از پنج سال گذشته، در صورت داشتن سابقه مالیاتی مناسب، دانش زبان رسمی (انگلیسی یا فرانسوی) و آشنایی با حقوق و مسئولیت‌های شهروندی، می‌توانند برای شهروندی درخواست دهند. گرفتن شهروندی، مرحله نهایی و مهم در مسیر مهاجرت به کانادا است و نشان‌دهنده ادغام کامل فرد در جامعه کانادایی است.
حقوق و مزایای شهروندان کانادا
شهروندی کانادا بالاترین سطح وضعیت قانونی برای زندگی در این کشور محسوب می‌شود و مزایای گسترده‌تری نسبت به اقامت دائم در اختیار فرد قرار می‌دهد. از مهم‌ترین حقوق و مزایای شهروندان کانادا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حق رأی و مشارکت سیاسی
شهروندان کانادایی می‌توانند در انتخابات فدرال، استانی و شهری رأی دهند و برای مناصب سیاسی کاندید شوند؛ این یکی از اصلی‌ترین حقوق دموکراتیک در کشور است.
دریافت پاسپورت کانادایی
شهروندان دارای گذرنامه کانادایی هستند که یکی از قدرتمندترین پاسپورت‌های جهان محسوب می‌شود و امکان سفر بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی به بیش از ۱۸۰ کشور را فراهم می‌کند.
امنیت اقامت بدون نگرانی از لغو
برخلاف مقیمان دائم، شهروندان نمی‌توانند از کشور اخراج شوند و وضعیت حقوقی آن‌ها دائمی و غیرقابل لغو است، مگر در موارد استثنایی و بسیار نادر مانند جعل در فرآیند مهاجرت.
امکان اشتغال در مشاغل حساس دولتی
برخی مشاغل در دولت فدرال، ارتش، نهادهای امنیتی و اطلاعاتی تنها برای شهروندان کانادایی در دسترس هستند.
انتقال تابعیت به فرزندان متولد خارج از کانادا
شهروندان می‌توانند تابعیت کانادایی را به فرزندان خود که در خارج از کشور متولد می‌شوند (در حد یک نسل)، انتقال دهند.
تحصیل در دانشگاه‌ها با شرایط و شهریه کمتر
شهروندان در بسیاری از استان‌ها از شهریه‌های ترجیحی در دانشگاه‌ها بهره‌مند می‌شوند و امکان دریافت بورسیه و کمک‌هزینه بیشتری دارند.
دسترسی کامل به خدمات درمانی و مزایای اجتماعی
گرچه مقیمان دائم نیز به خدمات درمانی دسترسی دارند، اما شهروندان از مزایای کامل‌تری در برنامه‌های حمایت اجتماعی، کمک‌هزینه‌ها و مزایای بازنشستگی بهره‌مند می‌شوند.
آزادی کامل در سفر و زندگی خارج از کشور
شهروندان می‌توانند بدون محدودیت مدت‌زمان، در خارج از کانادا زندگی کنند، بدون اینکه وضعیت قانونی آن‌ها تحت تأثیر قرار گیرد، در حالی که مقیمان دائم چنین آزادی‌ای ندارند.
تعهدات شهروندان کانادا
شهروندی کانادا علاوه بر برخورداری از مجموعه‌ای از حقوق، با مسئولیت‌ها و تعهداتی همراه است که رعایت آن‌ها برای حفظ نظم اجتماعی، احترام به قانون و مشارکت فعال در جامعه ضروری است. از مهم‌ترین تعهدات شهروندان کانادا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
رعایت قوانین کشور
همه شهروندان موظف‌اند از قوانین فدرال، استانی و شهری پیروی کنند. قانون‌مداری پایه اصلی نظم اجتماعی در کاناداست و تخطی از آن می‌تواند پیامدهای حقوقی و کیفری در پی داشته باشد.
پرداخت مالیات
یکی از اصلی‌ترین تعهدات شهروندان، پرداخت منظم مالیات بر درآمد، مالیات فروش و سایر مالیات‌های مقرر است که نقش حیاتی در تأمین بودجه خدمات عمومی مانند آموزش، بهداشت و امنیت را دارد.
مشارکت در دموکراسی
شهروندان باید در انتخابات شرکت کنند، آگاهانه رأی دهند و در فرآیندهای دموکراتیک مشارکت داشته باشند. همچنین، کاندید شدن برای مسئولیت‌های عمومی نیز یک وظیفه مدنی مهم محسوب می‌شود.
احترام به حقوق و آزادی‌های دیگران
آزادی بیان، دین، تجمع و سایر حقوق تضمین‌شده در منشور حقوق و آزادی‌های کانادا باید همراه با مسئولیت و احترام به حقوق دیگران استفاده شود.
پاسداری از تنوع و چندفرهنگی
یکی از ارزش‌های کلیدی کانادا، پذیرش و احترام به تنوع نژادی، فرهنگی، مذهبی و زبانی است. شهروندان موظف‌اند با تبعیض، نژادپرستی و نفرت‌پراکنی مقابله کرده و برای ایجاد جامعه‌ای برابر تلاش کنند.
خدمت به جامعه
هرچند خدمت نظامی اجباری نیست، اما شهروندان تشویق می‌شوند در فعالیت‌های داوطلبانه، اجتماعی و حمایتی شرکت کنند و به ارتقاء کیفیت زندگی در جامعه خود کمک نمایند.
آشنایی با تاریخ و ارزش‌های کانادایی
شهروندان باید با تاریخ، قوانین اساسی، ساختار حکومتی و ارزش‌های بنیادین کشور آشنا باشند و از آن‌ها پاسداری کنند.
تفاوت اقامت دائم با شهروندی چیست؟
تفاوت بین اقامت دائم (Permanent Residency) و شهروندی (Citizenship) در کانادا بسیار مهم است و در جنبه‌های مختلف حقوقی، سیاسی و مسافرتی تأثیر دارد. در ادامه تفاوت اقامت دائم با شهروندی کانادا را شرح می‌دهیم:
1. حق رأی و مشارکت سیاسی
اقامت دائم: در تفاوت اقامت دائم با شهروندی در اقامت دائم حق رأی دادن در انتخابات فدرال، استانی یا شهری را ندارد. همچنین نمی‌تواند نامزد انتخابات شود.
شهروندی: در بالا نیز گفتیم که شهروندی در تفاوت اقامت دائم با شهروندی حق رأی کامل دارد و می‌تواند در انتخابات شرکت کند یا برای مقام‌های عمومی نامزد شود.
2. پاسپورت
اقامت دائم: گذرنامه کشور مبدا را نگه می‌دارد. برای سفرهای بین‌المللی نیاز به کارت اقامت دائم (PR card) دارد.
شهروندی: در تفاوت اقامت دائم با شهروندی در شهروندی پاسپورت کانادایی دریافت می‌کند که یکی از قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان است.
3. مدت اقامت مورد نیاز
اقامت دائم: باید در هر دوره ۵ ساله، حداقل ۷۳۰ روز (۲ سال) را در کانادا زندگی کند تا وضعیتش حفظ شود.
شهروندی: پس از ۳ سال اقامت فیزیکی در ۵ سال گذشته می‌توان درخواست شهروندی داد.
4. امکان از دست دادن وضعیت
اقامت دائم: در تفاوت اقامت دائم با شهروندی در اقامت دائم اگر شرایط اقامت را رعایت نکند یا مرتکب جرائم خاصی شود، ممکن است اقامت دائم را از دست بدهد.
شهروندی: بسیار دشوارتر است که شهروندی را از فرد بگیرند؛ مگر در مواردی مثل جعل در روند اخذ شهروندی یا مسائل امنیتی.
5. دسترسی به برخی مشاغل دولتی
اقامت دائم: اجازه کار در اکثر مشاغل را دارد، ولی برخی شغل‌های دولتی یا امنیتی فقط برای شهروندان کانادایی هستند.
شهروندی: شهروندی در تفاوت اقامت دائم با شهروندی به تمام مشاغل دولتی، امنیتی و حساس دسترسی دارد.
6. سفر به خارج از کشور
اقامت دائم: در صورت ماندن بیش از ۳ سال در خارج از کانادا در یک دوره ۵ ساله، ممکن است اقامتش را از دست بدهد.
شهروندی: در شهروندی و در تفاوت اقامت دائم با شهروندی محدودیتی برای مدت اقامت در خارج ندارد و همیشه حق بازگشت به کانادا را دارد.
اگر قصد ماندن بلندمدت در کانادا را دارید، گرفتن شهروندی گزینه‌ای بسیار مطمئن‌تر و با مزایای بیشتر است.
فرآیند از اقامت دائم تا شهروندی
بعد از بررسی تفاوت اقامت دائم با شهروندی به فرآیند تبدیل آن می پردازیم. مسیر تبدیل وضعیت از اقامت دائم به شهروندی کانادا شامل چند مرحله مشخص است که متقاضی باید هر کدام را به‌درستی طی کند تا بتواند به طور رسمی شهروند کانادا شود:
کسب اقامت دائم
اولین قدم دریافت کارت اقامت دائم کانادا است که معمولاً از طریق برنامه‌های مهاجرتی مختلف مانند نیروی کار ماهر (Express Entry)، نامزدی استانی (PNP)، اسپانسرشیپ خانوادگی یا برنامه‌های سرمایه‌گذاری به دست می‌آید.
زندگی و حضور فیزیکی در کانادا
فرد باید حداقل ۳ سال از پنج سال گذشته را به‌صورت فیزیکی در کانادا حضور داشته باشد. این حضور برای اثبات پیوند جدی با کشور و آشنایی کامل با شرایط زندگی در کانادا اهمیت دارد.
پرداخت مالیات
اگر مشمول پرداخت مالیات باشید، باید این کار را در طول مدت حضور خود انجام دهید و مدارک مالیاتی را آماده نگه دارید، چرا که این موضوع از شروط مهم برای درخواست شهروندی است.
آشنایی با زبان رسمی
متقاضیان بین 18 تا 54 سال باید مهارت زبان انگلیسی یا فرانسوی خود را ثابت کنند. این مهارت معمولاً از طریق مدارک زبان یا مصاحبه ارزیابی می‌شود.
آمادگی و قبولی در آزمون شهروندی
فرد باید در آزمون شهروندی شرکت کند که شامل سوالاتی درباره تاریخ، جغرافیا، قوانین، حقوق و مسئولیت‌های شهروندی کانادا است. این آزمون برای افراد 18 تا 54 سال الزامی است.
ارائه درخواست شهروندی
پس از اطمینان از رعایت تمامی شرایط، متقاضی باید فرم درخواست شهروندی را تکمیل و همراه با مدارک لازم به اداره مهاجرت کانادا (IRCC) ارسال کند.
مصاحبه و بررسی پرونده
در برخی موارد، ممکن است درخواست‌کننده به مصاحبه دعوت شود تا شرایط و مدارکش به دقت بررسی شود.
حضور در مراسم شهروندی و سوگند وفاداری
در نهایت، پس از تأیید نهایی، متقاضی باید در یک مراسم رسمی شرکت کند و سوگند وفاداری به کانادا را یاد کند تا به طور رسمی شهروند این کشور شناخته شود.
این فرآیند معمولاً چند ماه تا بیش از یک سال طول می‌کشد، بسته به حجم درخواست‌ها و شرایط فردی متقاضی. رعایت دقیق مراحل و ارائه مدارک کامل، نقش کلیدی در موفقیت دریافت شهروندی دارد.
سازمان مهاجرتی نگار؛ همراه مطمئن در مسیر مهاجرت به کانادا و تمدید کارت اقامت دائم
سازمان مهاجرتی نگار با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه خدمات مهاجرتی به کانادا، به متقاضیان کمک می‌کند تا مراحل پیچیده مهاجرت، از دریافت ویزا و اقامت دائم گرفته تا تمدید کارت PR کانادا، به‌راحتی و با اطمینان طی شود. این سازمان با تیمی مجرب و آگاه به قوانین روز مهاجرت به کانادا، مشاوره‌های تخصصی و راهکارهای به‌روز ارائه می‌دهد تا افراد بتوانند بدون دغدغه، فرآیندهای اداری و حقوقی خود را به بهترین شکل مدیریت کنند و زندگی جدید خود در کانادا را با آرامش آغاز کنند.
نتیجه‌گیری
اقامت دائم و شهروندی در کانادا هر دو مسیرهای قانونی برای زندگی در این کشور هستند اما تفاوت‌های اساسی دارند. تفاوت اقامت دائم با شهروندی کانادا در حقوق، مسئولیت‌ها و مزایای آن‌ها وجود دارد. اقامت دائم به فرد امکان زندگی و کار در کانادا را می‌دهد ولی محدودیت‌هایی مانند عدم حق رأی و امکان لغو اقامت دارد. شهروندی کانادا سطحی بالاتر از تعلق حقوقی است که فرد را به تمام حقوق شهروندی، سیاسی و اجتماعی مجهز می‌کند و امنیت بیشتری به او می‌بخشد. بنابراین، افرادی که قصد دارند زندگی بلندمدت در کانادا داشته باشند، باید پس از دریافت اقامت دائم، هدف خود را تبدیل شدن به شهروند کانادا قرار دهند.
